ZWIĄZKI PARTNERSKIE A FUNDACJA RODZINNA

18.10.2024 r. pojawił się długo zapowiadany projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich (druk RCL nr UD87). To też długo wyczekiwana przez część społeczeństwa zmiana stanu cywilnego osób żyjących razem nieformalnie, tj. bez zawarcia związku małżeńskiego.

KTO BĘDZIE MÓGŁ ZAWRZEĆ ZWIĄZEK PARTNERSKI?

Dotyczy osób żyjących razem, które złożą oświadczenie przed urzędnikiem stanu cywilnego o zawarciu takiego związku. Muszą być dorośli, posiadać zdolność do czynności prawnych, nie mogą być krewnymi w linii prostej lub rodzeństwem, bądź pozostawać w stosunku przysposobienia ani w związku małżeńskim (z wyjątkiem zagranicznych związków jednopłciowych)  lub partnerskim.

PRAWA I OBOWIĄZKI PARTNERÓW

Zgodnie z projektowanymi przepisami partnerzy będą mogli:

• nosić wspólne nazwisko jednego z nich, lub mieć nazwisko dwu-członowe,
• mieć oddzielne majątki, o ile nie zdecydują się na zawarcie umowy wspólnoty majątkowej,
• wystąpić o unieważnienia związku partnerskiego

i będą zobowiązani do:

• wzajemnego szacunku, lojalności, pomocy oraz współdziałania dla wspólnego dobra,
• przyczyniać się do wspólnego zaspokajania wzajemnych potrzeb, w tym wspólnych dzieci i dzieci partnera o ile zamieszkują razem we wspólnym gospodarstwie domowym,
• sprawowaniu bieżącej pieczy nad wspólnie z nim przebywającym dzieckiem pozostającym pod władzą rodzicielską drugiej z osób w związku partnerskim i jego wychowaniu.

ZMIANY PONAD 240 USTAW

Tak istotna zmiana stosunków cywilnych między zarejestrowanymi partnerami wymusza zmiany ogromnej ilości przepisów prawnych. W tym celu procedowany jest projekt odrębnej ustawy wprowadzającej ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich (druk RCL nr UD88).

W ustawie o fundacji rodzinnej planowane jest wprowadzenie „drugiej osoby w związku partnerskim” do:

• zasad zaliczania mienia wniesionego przez najbliższych do mienia wniesionego przez fundatora (art. 28 u.f.r.),
• zasady ogólnej dotyczącej podziału mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej (art.  103 u.f.r.).

Dodatkowo warto wskazać, że planowana jest także nowelizacja Kodeksu cywilnego, która polegać ma m.in. na uwzględnieniu partnera w zakresie przepisów dot. dziedziczenia, na równi z pozycją małżonka, regulując kwestię podstawowych zasada dziedziczenia, np. dając pierwszeństwo w nabyciu spadku po partnerze przed dalszymi członkami rodziny zmarłego partnera, czy uwzględniając partnera jako uprawnionego do zachowku.

Na gruncie prawa podatkowego zmiany miałyby uwzględniać takie kwestie jak:

• zwolnienia w podatku od spadków i darowizn dla najbliższej rodziny (tzw. grupa 0), a także poprzez zaliczenie „drugiej osoby w związku partnerskim” do podatkowej grupy I,
• podział wspólnego majątku partnerów w związku partnerskim,
• wspólnego opodatkowania partnerów w związku partnerskim,
• uwzględnienia partnerów w związku partnerskim jako podmiotów powiązanych.

WPŁYW ZWIĄZKÓW PARTNERSKICH NA FUNDACJĘ RODZINNĄ

Fundację rodzinną już dzisiaj mogą założyć osoby żyjące w nieformalnym związku partnerskim. Jest to opcja już dzisiaj pozwalająca na zabezpieczenie majątku partnerów, choć droższa do klasycznego spadkobrania testamentowego. Partnerzy jako osoby trzecie nie mają preferencji i wypłata świadczeń dla partnera-beneficjenta to podwójne opodatkowanie: 15% CIT + 15% PIT. Razem 30% od każdego świadczenia z fundacji rodzinnej partnera życiowego. Ale po 10 latach od przekazania mienia do takiej fundacji wygasają prawa zachowkowe dla ustawowych spadkobierców (np. rodzeństwa czy rodziców osoby żyjącej w nieformalnym związku partnerskim). W przypadku testamentowego przekazania mienia nabycie majątku po partnerze skutkuje 20% podatkiem od spadków i darowizn, a prawa zachowkowe nie wygasają przez 5 lat od otwarcia spadku.

Po wprowadzeniu rejestrowanych związków partnerskich zmienią się diametralnie skutki podatkowe przekazywania mienia dokonywanego przez drugiego partnera lub obu partnerów do fundacji rodzinnej. Mienie wnoszone przez drugiego partnera do fundacji rodzinnej założonej przez pierwszego partnera będą zaliczane do mienia wniesionego przez fundatora, a to wyłączy naliczanie dodatkowego opodatkowania PIT dla parterów i ich (wspólnych lub nie) zstępnych. Czyli wszystkie świadczenia wypłacane z fundacji rodzinnej dla osoby z zarejestrowanego związku partnerskiego będą opodatkowane tylko na poziomie 15% CIT.

Bez dwóch zdań będzie to fundamentalna zmiana zasad dla zarejestrowanych partnerów. Zobaczymy czy i kiedy i w jakim kształcie te propozycje wejdą w życie. Będziemy śledzić ten proces.

doradca podatkowy
doradca sukcesyjny