POLSKI ŁAD a ZARZĄD SUKCESYJNY: składka zdrowotna

Przedsiębiorcy z sektora mikro i MŚP analizują potencjalne skutki wejścia w życie od 2022 r. podatkowych rewolucji dot. przede wszystkim składki zdrowotnej, która ma być liczona od dochodu (jak PIT) w wysokości 9%, lecz bez prawa do odliczenia od podatku dochodowego (PIT).

Czy tym też powinni się martwić zarządcy sukcesyjni?

Składka zdrowotna nie dotyczy zarządu sukcesyjnego…

Zarządca sukcesyjny prowadzi przedsiębiorstwo w spadku (dalej: PwS). Spadkobiercy są właścicielami tego przedsiębiorstwa (bez prawa do jego prowadzenia, czyli bez prawa do zarządu tym przedsiębiorstwem). Żadna z tych osób nie jest co do zasady osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Mam tu na myśli:

• w przypadku zarządcy sukcesyjnego – stosunek jaki łączy zarządcę z właścicielami z tytułu pełnienia funkcji zarządcy;
• w przypadku właścicieli przedsiębiorstw w spadku – status spadkobiercy/zapisobiercy windykacyjnego, a nie inne obszary działalności/zawodowe tych osób.

Zgodnie bowiem z art. 66 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: u.ś.o.z.) jako objętych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego wskazuje się osoby prowadzące działalność pozarolniczą lub osoby z nimi współpracujące (z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej).

… ale może dotyczyć zarządcy sukcesyjnego

Ustawodawca nie ingeruje na jakich szczególnych podstawach swoje czynności wykonuje zarządca sukcesyjny. W art. 26 ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (dalej: u.z.s.) wskazuje się, że do wynagrodzenia zarządcy sukcesyjnego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) o zleceniu. Jest to niewątpliwie skorelowane z art. 750 k.c., który stanowi, że do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Jednakże odpowiednie stosowanie przepisów o zleceniu będzie dotyczyło wyłącznie aspektów wynagrodzenia, a nie pełnego uznania, że wykonanie zarządu sukcesyjnego należy utożsamiać z zawarciem umowy zlecenia. Chodzić może zatem o kwestie: zasad odpłatności zlecenia (art. 735 k.c.), zwrotu wydatków (art. 742 k.c.), zaliczki (art. 743 k.c.), czy też wymagalności wynagrodzenia (art. 744 k.c.).

Ta okoliczność jest o tyle istotna, że osoby wykonujące m.in. umowę zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia (oraz osoby z nimi współpracujące) są także objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Rozważyć należy zatem różne formy współpracy z zarządcą sukcesyjnym:

1) wykonywanie funkcji zarządcy sukcesyjnego bez określonej podstawy

Najczęściej zarządcą zostaje ktoś z bliskiej rodziny, w szczególności potencjalny spadkobierca (gdy wskazujemy zarządcę sukcesyjnego za życia przedsiębiorcy) lub faktyczny spadkobierca/zapisobierca windykacyjny. Ta osoba sama ma interes prawny i ekonomiczny, żeby działać na rzecz przedsiębiorstwa w spadku i jego właścicieli (mogąc być jednym z nich). W takim przypadku wynagrodzenia nie ustala się i wynika to z dorozumianych lub uzgodnionych okoliczności faktycznych (do czego odnosi się treść art. 735 § 1 k.c.).

2) wykonywanie funkcji zarządcy sukcesyjnego w ramach zlecenia osobie nieprowadzącej działalności gospodarczej w tym zakresie

Jeśli właściciele PwS zawrą z zarządcą sukcesyjnym umowę zlecenie – będzie to umowa, która podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu (chyba że dotyczy uczniów i studentów do ukończenia 26 lat). Płatnikiem nie będzie PwS ani jego właściciele.

3) wykonywanie funkcji zarządcy sukcesyjnego w ramach swojej działalności gospodarczej

Dosyć szczególnym przypadkiem byłoby wykonywanie tej funkcji w ramach swojej działalności gospodarczej, co nie jest wykluczone przepisami u.z.s. Wynagrodzenie za pełnienie funkcji zarządcy będzie wtedy zwiększało podstawę do obliczenia należnej składki zdrowotnej.

Co po zarządzie sukcesyjnym?

Na koniec należy wziąć pod uwagę to, kto przejmie PwS i będzie je kontynuował. Może to być osoba fizyczna prowadząca działalność, może to być spółka osobowa lub też spółka kapitałowa. Duży wybór, który należy bardzo, ale to bardzo dokładnie zweryfikować, gdyż każda z tych opcji rodzi inne skutki prawne, podatkowe… no i oczywiście ryzyka z nimi związane.

doradca sukcesyjny
doradca podatkowy