ORZECZNICTWO – VAT a przekazanie firmy dzieciom w formie darowizny

Wydawałoby się, że przekazanie przedsiębiorstwa prowadzonego przez Nestora/Nestorkę w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) swoim dzieciom jest w miarę proste. Komentowany wyrok wskazuje, że warto wcześniej zbadać sytuację i być może – jak omawianej sytuacji – wystąpić z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.

PRZEKAZANIE FIRMY CÓRKOM W FORMIE DAROWIZNY

Nestorka postanowiła przekazać w formie darowizny po 1/2 udziału swojego przedsiębiorstwa dwóm córkom, które od razu zamierzały wnieść otrzymany majątek do nowo utworzonej przez nie spółki jawnej.

Skąd taki pomysł? – domyślać się można, że zadziałało tu prawo do zachowku – nestorka zapewne chciała uniknąć sytuacji, w której gdyby przekazała przedsiębiorstwo tylko jednej córce, które nawet od razu zostałoby wniesione do spółki jawnej obu sukcesorek, to jedna z nich miałaby wciąż prawo do żądania zachowku od drugiej, która darowizny nie otrzymała. Poza tym nie doszłoby do faworyzowania żadnej z córek przy przekazywaniu firmy.

Powyższa sytuacja tylko pokazuje, że przekazanie firmy za życia może być trudniejsze niż jej przejęcie po śmierci (np. w oparciu o przepisy o zarządzie sukcesyjnym).

PROBLEM VAT DOTYCZY WKŁADU

Sukcesorki wystąpiły o interpretację argumentując, że w ich ocenie taki wkład nie będzie rodził skutków podatkowych w VAT – gdyż obie łącznie wnoszą przedsiębiorstwo celem jego prowadzenia w formie spółki jawnej.

Przepisy VAT pozwalają na zachowanie neutralności przy zbywaniu całego przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części (ZCP). Jednak udział (współwłasność) w przedsiębiorstwie nie jest tym samym co ZCP. W istocie jest to prawo majątkowe. A jako takie podlega opodatkowaniu przy jego zbyciu – aport do spółki jest bowiem zbyciem takiego prawa. Ustawa o VAT obejmuje takie sytuacje opodatkowaniem, jeśli wspólnik działa jako podatnik.

LICZY SIĘ CEL …. CZYLI SUKCESJA FIRMY

WSA w Poznaniu poparł wykładnię fiskusa (Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej), który wskazał na opodatkowanie VAT wniesionych udziałów w przedsiębiorstwie otrzymanych przez sukcesorki w formie darowizny – mimo iż deklarowanym celem było natychmiastowe kontynuowanie prowadzenia przedsiębiorstwa w spółce jawnej sukcesorek.

W mojej ocenie cel wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z VAT został tu osiągnięty – firma zmienić miała właściciela (z nestorki na sukcesorki) przy zachowaniu kontynuacji jej działalności. Na sprawę można było spojrzeć właśnie przez ten prymat – celu przepisów VAT oraz skutecznej sukcesji firmy rodzinnej.

Więcej w moim komentarzu do artykułu Aleksandry Tarki pt. “Opodatkowanie VAT: Współwłasność firmy wyklucza preferencję”, który ukazał się w dzisiejszej Rzeczpospolitej (str. H7):

https://www.rp.pl/VAT/305119980-Opodatkowanie-VAT-Wspolwlasnosc-firmy-wyklucza-preferencje.html

doradca sukcesyjny
doradca podatkowy